“Derin devletle yüzleşme” iddiasıyla başlatılan Egenekon davalarında çok sayıda isim yargılandı. 21 Nisan 2016 tarihinde üst mahkeme, yerel mahkemenin Ergenekon isimli terör örgütünün kabulünde isabet görmedi ve dava sürecinin yeniden ele alınması kararına vardı. Böylece FETÖ’nün bu davayı fırsat görerek devlete yerleşmek amacıyla birçok kamu görevlisine kumpas kurduğu ortaya çıkmış oldu.
17 Mayıs 2006 tarihinde Avukat Alparslan Arslan’ın Danıştay 2. Daire’de gerçekleştirdiği saldırı sonucu Yücel Özbilgin hayatını kaybetti, daire başkanının da aralarında bulunduğu 4 üye ise yaralandı. Dava ile ilgili iddianamede, saldırının “Ergenekon” tarafından gerçekleştirildiği, amacının ise “kaos ve kargaşa ortamı yaratmak” olduğu ifade edildi. Daha sonra ortaya atılan iddialar ise FETÖ’nün yargı sürecini kendi lehine çevirdiği yönündeydi. Uzun tutukluluk süreleri ile sürekli olarak uzayan, ertelenen davalar ve hak ihlalleri, yargılamaları tartışılır bir duruma soktu.
Ergenekon davalarının başlangıcı
İstanbul’da bir gecekonduda bulunan el bombaları ile başlayan Ergenekon davaları 6 yıl 2 ay boyunca karara bağlanamadı. 13. Ağır Ceza Mahkemesi kararını 5 Ağustos 2013 tarihinde açıklarken davalar Silivri Cezaevi’nde oluşturulan duruşma salonunda görüldü.
İddianame
Ergenekon’un ilk iddianamesi Zekeriya Öz, Mehmet Ali Pekgüzel ve Nihat Taşkın tarafından hazırlandı ve 86 sanığın bulunduğu dava 25 Temmuz 2008 yılında görülmeye başlandı. Ergenekon duruşmalarının ilki 20 Ekim 2008’de Silivri Cezaevi’ndeki duruşma salonunda gerçekleştirildi.
Yargılamalar sürerken aşağıdaki davaların fiili ve hukuki irtibat nedeniyle birinci Ergenekon davasıyla birleştirilmesine karar verildi:
- Danıştay saldırısına ilişkin dava
- Savcı Zekeriya Öz’ü tehdit ettiği gerekçesiyle Özkan Kurt’a açılan dava
- Cumhuriyet gazetesine yönelik gerçekleştirilen bombalı saldırı
- İsmail Rençber’in Rum Ortodoks Patriği I. Bartholomeos’a yapılan suikast hazırlığı suçlaması ile yargılandığı dava
- Rum Ortodoks Patriği I. Bartholomeos’a yönelik suikasta hazırlandığı suçlamasıyla yargılanan İsmet Rençber’in davası
- Şile’de bulunan mühimmata ilişkin İstanbul 12. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen 4 sanıklı dava
İddianame
25 Mart 2009 tarihinde Ergenekon’un 2. iddianamesi kabul edildi. Bu davanın 58 sanığı bulunuyordu. Davanın ilk duruşması 2009 yılında Silivri’de gerçekleştirildi. 20 Temmuz 2009’da ilk duruşması yapılan bu dava, bir yıl sonraki 52 sanıklı 3. iddianamenin görüldüğü dava ile birleştirildi.
Aşağıdaki davalar fiili ve hukuki irtibat nedeniyle 2. Ergenekon davasıyla birleştirildi:
- Yusuf Erikel’in de aralarında bulunduğu 8 sanık için hazırlanan ek iddianame Sivas Ermeni cemaati lideri Minas Durmazgüler’e suikast planı iddiası için hazırlanan iddianame
- Aynı suikast planı kapsamında İbrahim Şahin ve Garip İrfan Torun’un suçlandığı ek iddianame
- 30 sanıklı İrticayla Mücadele Eylem Planı davası
Davanın temelini oluşturan iddia 2003-2004 yıllarında hazırlandığı iddia edilen Sarıkız, Ayışığı, Yakamoz ve Eldiven kod adlı planlardır. Sanıklar 2003-2004 yıllarında mevcut hükumeti silah zoruyla devirip devlet idaresini ele geçirmeyi planlamak ve bu çerçevede Sarıkız, Ayışığı, Yakamoz ve Eldiven kod adlı darbe planlarını hazırlamakla suçlandı.
Bir diğer bir suçlama eski Özel Harekât Dairesi Başkanvekili İbrahim Şahin’in liderliğinde oluşturulduğu ve bir grup emniyet mensubu ile askerin de içinde yer aldığı iddia edilen “S-1” suikast yapılanması. Kendilerine karşı suikast yapılacağı ileri sürülen Ali Balkız ve Kazım Genç’in davaya müdahillik talebi kabul edildi. Gölbaşı ve Zir Vadisinde bulunan silah ve mühimmat da bu davadaki suçlamalar arasında yer aldı.
Sonradan bu davayla birleştirilen İrtica ile Mücadele Eylem Planı davası İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından 29 Nisan 2010 günü kabul edilen iddianameyle açıldı. İlk duruşması 28 Haziran 2010’da Silivri’deki duruşma salonunda yapılan davadaki başlıca suçlama, Ergenekon zanlısı Levent Göktaş’ın yine aynı soruşturma kapsamında tutuklanan avukatı Serdar Öztürk’ün ofisinde ele geçirildiği belirtilen ve 12 Haziran 2009’da Taraf gazetesinde manşetten verilen “İrticayla Mücadele Eylem Planı” başlıklı belgedir.
2003-2004 dönemindeki darbe planlarına katılmakla suçlanan firarî sanık Bedrettin Dalan ve Dalan’a hakkındaki soruşturmayı önceden haber vererek yurt dışına kaçmasını sağladığı iddia edilen MİT İstanbul Bölge Başkan Yardımcısı Özel Yılmaz da sanık olarak yer aldı. İki Aydınlık dergisi çalışanı da 2003-2004 dönemindeki darbe planlarına katılmakla suçlanan dönemin Jandarma İstihbarat Dairesi başkanı Levent Ersöz’ün arşivindeki hükûmet üyelerine ait telefon dinleme kayıtlarını bulundurduğu gerekçesiyle yargılandı.
Ergenekon davasında sonuç
Ergenekon davası için kararını veren Yargıtay, eski Genelkurmay Başkanı İlker Başbuğ’un da aralarında olduğu 274 sanıklı davayı usul ve esas yönünden bozdu. 9 yıl süren davanın açılması sürecinde kilit rol alan Zekeriya Öz yurt dışına kaçtı.
Yargıtay 16. Ceza Dairesi, “Ergenekon terör örgütü”nün, kim tarafından ne zaman kurulduğunun, suçlarının ve hiyerarşik yapısının ortaya konulmaması, liderinin belli olmaması gibi nedenlerle yerel mahkemenin “terör örgütü” kabulünde isabet bulunmadığına hükmetti.
Yüksek Mahkeme, Danıştay saldırısı davası ile Ergenekon davası arasındaki hukuki ve fiili irtibatın somut delillerle gösterilememesini de bozma nedeni yaptı.
Yargıtay, delillerin toplanmasında da hukuka aykırılık olduğunu tespit etti.
Daire ayrıca emekli Orgeneral İlker Başbuğ’un Yüce Divan’da yargılanması gerektiği yönündeki itirazını haklı bularak bunu bozma nedeni saydı.
Kaynaklar:
NTV – Ergenekon Davasında Karar
Milliyet- Küçük soruşturmasını istihbarat şubesi kapattı
Taraf – 1923’te kuruldu 2008’de arınıyor
Hürriyet – Savcı Öz’ün tehdit davası ile Ergenekon birleştirildi
